امنیت فناوری اطلاعات (IT) اصطلاحی است که برای توصیف استراتژی‌های کلی، روش‌ها، راهکارها و ابزارهای مورد استفاده جهت حفاظت از محرمانگی، یکپارچگی و دسترس‌پذیری داده‌های سازمانی و دارایی‌های دیجیتال مورد استفاده قرار می‌گیرد.
یک استراتژی امنیت فناوری اطلاعات جامع از ترکیب تکنولوژی‌های پیشرفته و منابع انسانی بهره می‌برد تا از تهدیدات سایبری و حملات سایبری پیشگیری کرده، آن‌ها را شناسایی و سپس رفع کند. این امنیت شامل حفاظت از تمام سیستم‌های سخت‌افزاری، برنامه‌های کاربردی نرم‌افزاری، Endpointها و همچنین خود شبکه و اجزای مختلف آن مثل دیتاسنترهای فیزیکی و مبتنی بر Cloud است.
چرا به امنیت فناوری اطلاعات (IT) نیاز داریم
در دهه‌ی گذشته تقریباً تمام جوانب کسب‌و‌کار به سمت‌وسوی آنلاین پیش رفته است. این امر باعث شده است که تمام سازمان‌ها در معرض ریسک حملات سایبری قرار بگیرند که ممکن است هدف‌شان سرقت اطلاعات حساس مثل داده‌های مشتری و جزئیات پرداخت، دارایی‌های فکری و رازهای تجاری یا صرفاً ضرر رساندن به اعتبار سازمان باشد.
به‌علاوه، افزایش محبوبیت کار از راه دور، حرکت به سوی Cloud و همچنین تکثیر دستگاه‌های متصل، به هکرها و مجرمان سایبری دیگر تقریباً توانایی نامحدودی برای انجام یک حمله داده است. این افزایش در تعداد آسیب‌پذیری‌ها به همراه افزایش پیچیدگی‌های مهاجمین دیجیتال باعث شده که سازمان‌ها مجبور شوند اقدامات امنیتی خود را تقویت و بروزرسانی کنند تا به‌طور خاص از دارایی‌های مبتنی بر Cloud حفاظت نمایند.
امنیت فناوری اطلاعات (IT) تا حدودی مسئله‌ای قانونی است. برخی از کشور‌ها از نظر قانونی کسب و کارها را ملزم به سرمایه‌گذاری در توسعه و اجرای مفاهیم فناوری اطلاعات می‌کنند، درحالی‌که مناطق دیگر استانداردهای سخت‌گیرانه‌ای را در رابطه با حریم خصوصی و امنیت داده‌ها در نظر می‌گیرند.
انواع امنیت فناوری اطلاعات
امنیت IT یک اصطلاح عمومی است که شامل هر برنامه، اقدام یا ابزاری می‌شود که هدف از آن، حفاظت از دارایی‌های دیجیتال سازمان باشد. عناصر امنیت فناوری اطلاعات شامل موارد زیر است:
- امنیت سایبری به معنای اقدام به دفاع از دارایی‌های دیجیتال شامل شبکه‌ها، سیستم‌ها، رایانه‌ها و داده در مقابل حملات سایبری است.
- امنیت Endpoint یا حفاظت از Endpoint، فرایند حفاظت از نقاط پایانی یک شبکه (مثل دسکتاپ‌ها، لپ‌تاپ‌ها و دستگاه‌های موبایل) در مقابل فعالیت‌های مخرب است.
- امنیت Cloud عبارتی جامع برای استراتژی و راهکارهایی است که کارشان حفاظت از زیرساخت Cloud و هر سرویس یا برنامه کاربردی تحت Cloud، در مقابل حملات سایبری است.
- امنیت برنامه کاربردی به اقداماتی اشاره دارد که برای کاهش آسیب‌پذیری در سطح برنامه کاربردی انجام می‌شود، تا از سرقت داده یا کد در برنامه کاربردی، افشای آن‌ها یا نقض امنیتی جلوگیری شود.
- امنیت شبکه به ابزار، تکنولوژی‌ها و فرایندهایی اشاره دارد که از شبکه و زیرساخت حیاتی در مقابل حملات سایبری و فعالیت‌های مخرب حفاظت می‌کنند. این امنیت شامل ترکیبی از اقدامات پیشگیرانه و دفاعی است که برای عدم ارائه‌ی دسترسی غیرمجاز به منابع و داده‌ها طراحی شده‌اند.
- امنیت Container فرایند مداوم حفاظت از Container (همچنین Container Pipeline، زیرساخت پیاده‌سازی و عرضه) در مقابل تهدیدات سایبری است.
- امنیت IoT زیرمجموعه‌ای از امنیت سایبری است که روی حفاظت، مانیتورینگ و رفع تهدیدات مربوط به اینترنت اشیا (IoT) و شبکه‌ی دستگاه‌های IoT متصل برای جمع‌آوری، ذخیره و اشتراک داده از طریق اینترنت تمرکز دارد.
امنیت فناوری اطلاعات (IT) و امنیت اطلاعات (InfoSec) چه تفاوتی دارند
این دو مفهوم که گاهی اوقات به جای یکدیگر مورد استفاده قرار می‌گیرند، دو مفهوم مجزا هستند. تفاوت اصلی بین این دو واژه بستگی به شیوه‌ی ذخیره‌ی داده و سپس حفاظت از آن دارد.
InfoSec به حفاظت از داده، فارغ از شکل آن اشاره دارد. این امر می‌تواند به حفاظت از داده‌هایی که به‌صورت الکترونیک ذخیره شده‌اند اشاره داشته باشد و همچنین اقدامات امنیتی فیزیکی مثل قفل کردن کابینت‌های پرونده‌ها یا درخواست کلید دسترسی برای ورود به یک دفتر.
از طرف دیگر، امنیت IT محدود است به حفاظت از داده و دارایی‌های دیگر فقط به شکل دیجیتال.
امنیت IT و امنیت سایبری چه تفاوتی دارند
یکی دیگر از تمایزهای مهم می‌تواند بین امنیت IT و امنیت سایبری باشد. امنیت سایبری به حفاظت از سازمان‌ها در مقابل دسترسی غیرمجاز و حملات مخرب اشاره دارد اما امنیت IT طبیعتاً گسترده‌تر است. این امنیت شامل هر قابلیتی است که به شما کمک کند محرمانگی، یکپارچگی و دسترس‌پذیری داده را در هر دارایی دیجیتالی حفظ و محافظت کنید. این امر می‌تواند شامل حفاظت در مقابل مشکلات امنیتی باشد که طبیعتاً غیرمخرب هستند، مثلاً اجزای سخت‌افزاری دچار نقص یا پیکربندی‌های سیستمی نادرست.
ریسک‌های امنیت IT
امنیت ITفناوری اطلاعات را می‌توان به دو حوزه‌ی اصلی تقسیم کرد: اختلال در سیستم و حملات مخرب هدفمند.
اختلال در سیستم می‌تواند شامل اختلالات موقت در عملیات کسب‌و‌کار به دلیل اجزای سیستم باشد مثل مشکلات سخت‌افزار، خرابی شبکه یا اشکال نرم‌افزاری. در این سناریوها، کسب‌و‌کار به دلیل ناکارآمدی یا احتمال صدمه به اعتبار، دچار ریسک از دست دادن درآمد می‌شود.
با اینکه حفظ عملیات سیستمی کامل، بخش مهمی از امنیت IT است، جنبه‌ی مهم‌تر این امنیت به حملات سایبری مربوط می‌شود که اکثر آن‌ها برای دسترسی به داده‌ها و اطلاعات حساس دیگر و سرقت آن‌ها طراحی شده‌اند. حملات سایبری متداول شامل موارد زیر هستند:
تهدیدات پیشرفته و مستمر (APT)
یک تهدید پیشرفته و مستمر، حمله‌ی پیچیده و مداومی است که در آن یک مهاجم بدون اینکه شناسایی شود در یک شبکه حضور پیدا می‌کند تا در یک دوره‌ی زمانی طولانی، اطلاعات حساسی را بدزدد. برای نفوذ به یک سازمان به‌خصوص، دوری از اقدامات امنیتی موجود و عدم شناسایی، یک حمله‌ی APT به‌دقت برنامه‌ریزی و طراحی می‌شود.
بدافزار:
بدافزار یا نرم‌افزار مخرب، عبارتی است که برای توصیف هر برنامه یا کدی مورد استفاده قرار می‌گیرد که با هدف آسیب رساندن به یک رایانه، شبکه یا سرور ایجاد می‌شود. انواع متداول بدافزار شامل ویروس‌ها، باج‌افزارها، Keyloggerها، Trojanها، Wormها و جاسوس‌افزارها می‌شود.
Phishing
فیشینگ نوعی حمله سایبری است که از ایمیل، SMS یا رسانه‌های اجتماعی استفاده می‌کند تا قربانی را وسوسه کند که اطلاعات شخصی خود (مثل رمزهای عبور یا شماره‌حساب‌ها) را به اشتراک بگذارد یا یک فایل مخرب را دانلود کند که ویروس‌ها را روی رایانه یا گوشی او نصب می‌کنند.
DoS یا DDoS
حمله‌ی Denial-of-Service یا DoS یک حمله‌ی مخرب و هدفمند است که شبکه‌ای را غرق درخواست‌های ساختگی می‌کند تا عملیات کسب‌و‌کار را مختل کند. در یک حمله‌ی DoS، کاربران نمی‌توانند کارهای روتین و ضروری خود را انجام دهند، کارهایی مثل دسترسی به ایمیل، وب‌سایت‌ها، حساب‌های آنلاین یا منابع دیگری که توسط یک رایانه یا شبکه دچار نقض امنیتی اداره می‌شود.
حمله‌ی Distributed Denial of Service یا DDoS تلاشی توسط عاملان مخرب است برای اینکه با غرق کردن منبع از درخواست‌ها، یک سرویس یا سیستم (مثلاً سرور، منبع شبکه یا حتی یک تراکنش به‌خصوص) از دسترس خارج شود.
Botnet
Botnet شبکه‌ای از رایانه‌های دچار نقض امنیتی است که یک کانال فرماندهی و کنترل (C&C) روی آن نظارت می‌کند. فردی که زیرساخت فرماندهی و کنترل را اداره می‌کند Bot Herder یا Botmaster نام دارد و از رایانه‌ها یا Botهای دچار نقض امنیتی استفاده می‌کند تا حملاتی را اجرایی کند که برای قطع کردن شبکه‌ی هدف، تزریق بدافزار، جمع‌آوری اطلاعات اعتباری یا اجرا Taskهای سنگین روی CPU طراحی شده‌اند.
تهدیدات داخلی
تهدید داخلی یک حمله امنیت سایبری است که از داخل سازمان آغاز می‌شود و معمولاً از طریق کارمندان کنونی یا سابق اتفاق می‌افتد.
بهترین راهکارهای امنیت فناوری اطلاعات (IT)
باوجود رواج واژه‌ی امنیت IT، امنیت «مشکل IT» نیست. همچنین مشکلی نیست که به‌تنهایی توسط تکنولوژی حل شود. برای ایجاد یک استراتژی جامع و کارآمد برای امنیت سایبری، سازمان باید سیاست‌ها، فرایندها و تکنولوژی‌ها را در تمام عملکردهای کسب‌و‌کار مدنظر قرار دهد. همچنین تمام کاربران شبکه باید به‌اندازه‌ی کافی آموزش دیده باشند تا رفتارهای آنلاین مسئولانه‌ای را انجام دهند و همچنین بتوانند نشانه‌های حملات شبکه متداول را شناسایی کنند.
در دنیای متصل امروز، یک استراتژی امنیت سایبری جامع کاملاً ضروری است. کارآمدترین استراتژی‌های امنیت سایبری، منابع انسانی را با راهکارهای تکنولوژی پیشرفته مثل AI، ML و اشکال دیگر خودکارسازی هوشمند ترکیب می‌کنند تا فعالیت‌های ناهنجار بهتر شناسایی شوند و زمان پاسخ و اصلاح، بهتر مشخص شود.
اجزای یک استراتژی امنیت IT جامع
شناسایی و پاسخ Endpoint یا EDR یک راهکار جامع است که با شناسایی فعالیت مخرب به تیم امنیتی کمک می‌کند در صورت وقوع نقض امنیتی، تلاش‌های پاسخ و اصلاح را اولویت‌بندی کنند.
شناسایی و پاسخ مدیریت‌شده (MDR) یک سرویس امنیت سایبری است که تکنولوژی و تخصص انسانی را با هم ترکیب می‌کند تا هوش تهدید، مانیتورینگ و پاسخ انجام شوند. مزیت اصلی MDR این است که بدون نیاز به استخدام کارمندان جدید، کمک می‌کند که تأثیر تهدیدات به‌سرعت شناسایی و محدود شود.
پاسخ به حادثه (IR) به اقداماتی اشاره دارد که سازمان انجام می‌دهد تا برای یک نقض امنیتی داده آماده شود، آن را شناسایی و کنترل کند و پس از آن بازیابی انجام دهد. این جزء معمولاً منجر به ایجاد یک برنامه‌ی پاسخ به حادثه می‌شود که سندی است که اقدامات و فرایندهای یک سازمان را در صورت وقوع حوادث امنیتی مشخص می‌کند.
آنتی‌ویروس نسل جدید (NGAV) از ترکیب هوش مصنوعی، شناسایی رفتار، الگوریتم‌های یادگیری ماشین و رفع Exploit استفاده می‌کند تا بتوان تهدیدات امنیتی شناخته‌شده و ناشناس را پیشبینی کرد و به‌سرعت از وقوع آن‌ها پیشگیری به عمل آورد.
تست نفوذ یا Pen Test شبیه‌سازی حملات واقعی برای تست کردن قابلیت‌های شناسایی و پاسخ یک سازمان است.